Gdy mówimy „dostęp naczyniowy”, myślimy o krótkich kaniulach (PIVC), o cewniku pośrednim (MC),
a może o wkłuciu centralnym (CVAD)? Tym zakładanym z dostępu obwodowego (PICC) a może centralnego (CICC). A może dostęp naczyniowy to wkłucie dializacyjne (CICC HD) lub port naczyniowy?
Wszystkie powyższe to dostępy naczyniowe i jak wiemy jest ich sporo. Kto je będzie implementował? Odpowiedź jest prosta, Zespół Dostępów Naczyniowych, ale już jak powinien wyglądać taki zespół oraz kto może lub powinien być liderem tego zespołu, już nie jest kwestią tak oczywistą.
Aspekty prawne i kompetencyjne niejako wymuszają interpersonalizację takiego zespołu. Tu znajdą swoje miejsce zarówno lekarze jak i personel pielęgniarski. Jedno jest pewne zarówno jedni jak i drudzy muszą dysponować możliwie jak najbogatszą i jak najbardziej aktualną wiedzą dotyczącą implementacji cewników jak i prowadzenia infuzji, aby w pełni wykorzystywać swoje kompetencje w codziennej praktyce klinicznej.
W naszym Zespole kwalifikacją chorych do odpowiedniego rodzaju dostępu naczyniowego zajmujemy się właśnie zespołowo na podstawie wywiadu i badania układu żylnego pacjenta, a następnie implantacją odbywa się według zawodowych kwalifikacji: zespół pielęgniarski uzyskuje dostępy obwodowe: PIVC, PIVC pod USG i midline, a zespół lekarski różnego rodzaju dostępy centralne.
Komentarz eksperta
Artur Szymczak
Oczytani teoretycy i doświadczeni praktycy, ale …. niezbyt liczni. Z naszego doświadczenia jasno wynika, że im liczniejszy zespół tym trudniej zapanować nad jakością. Warto o tym pomyśleć, gdy to Ty będziesz budował swój zespół. W mniejszej grupie zdecydowanie łatwiej jest się spotkać, aby wymienić się doświadczeniami, a może nawet przeanalizować błędy tak aby je wyeliminować. Bezwzględnie należy się wspierać a ci bardziej doświadczeni winni pełnić rolę mentorów dla tych którzy dopiero zaczynają i chcą dołączyć do zespołu.
Odnośnie do zespołu, to jak każda grupa powinna mieć lidera. A czy liderem takiego interpersonalnego zespołu może być pielęgniarka? O ile:
– ma odpowiednią wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii człowieka, układu naczyniowego oraz rozumie ich współzależności,
– uczestniczy w ustalaniu i realizacji procesu pielęgnowania,
– zna sprzęt i dostępne technologie będące aktualnie na rynku,
– ma umiejętności praktyczne dotyczące terapii infuzyjnej,
– potrafi współpracować z innymi członkami zespołu terapeutycznego i nie boi się brać udziału w podejmowaniu decyzji klinicznych, to jak najbardziej może, a nawet powinna podjąć się roli lidera.
Osobiście zdarzyło mi się wielokrotnie zasugerować (skutecznie) zmianę strategii dostępu naczyniowego. Pacjent, który przyjechał do gabinetu zabiegowe w celu założenia wkłucia centralnego, po dokładnie zebranym wywiadzie i ustaleniu do czego, tak naprawdę ma służyć wkłucie, wrócił na odział z wkłuciem pośrednim. Zdarzało się również dokładnie odwrotnie. Kiedy zostałem poproszony o pomoc w uzyskaniu dostępu obwodowego, ale ogólny stan pacjenta i przewidywana terapia kwalifikowała pacjenta do uzyskania dostępu centralnego. Nie bójmy się zatem pytać i dobierać odpowiednie wkłucie do odpowiedniego pacjenta. Niech nasza strategia nie kończy się wraz z upływem dyżuru, a wybiega dużo dalej i będzie adekwatna to planowanej strategii leczenia.
W tej strategii, ale również w całej koncepcji „zespołu” nie możemy zapomnieć o jeszcze jednym, bardzo ważnym jego członku. A mianowicie o Pacjencie. Ale tu pozwólcie, nie będę rozwijał tego tematu. W naszej akademii jest ktoś kto w tym temacie osiągnął pewną biegłość i słowo Pacjent potrafi odmienić przez wszystkie przypadki 😊
A jak wygląda organizacja Waszego Zespołu Dostępów Naczyniowych? Spróbujmy się odnaleźć w niezliczonych Zakładach Ochrony Zdrowia i usiądźmy razem w wirtualnych ławach naszej Akademii. Lokalni liderzy infuzji pokażcie się!!! 😊 Rozwijajmy oddolnie inicjatywę szerzenia dobrych praktyk związanych z uzyskiwaniem dostępów naczyniowych i prowadzenia infuzji. Jeżeli masz ochotę podzielić się sowimi doświadczeniami, tak aby mogli skorzystać z nich inni napisz do nas.