Systemy bezszwowe przez wielu praktyków w Polsce postrzegane są jako absurdalne, nierozsądne i niebezpieczne. A jednak często okazują się lepsze.
Cewnik bez przyszywania?
Przez lata wykształcony nawyk przyszywania do pacjenta wszystkiego co tylko się da należy wreszcie zmienić. Wiadomo, że przyszyte to bezpieczne. Ale nowe systemy mocowań wkłuć nie tylko mogą konkurować z tradycyjnymi szwami pod względem stabilnego mocowania. Mają też wiele innych, ważnych zalet.
Mniej otworów w skórze pacjenta, również tych spowodowanych szwami chirurgicznymi to mniej zakażeń. Liczne badania naukowe mówią o redukcji infekcji, gdy tradycyjne szwy zamieniono na systemy bezszwowe.
Rodzaje mocowań
Dzisiejsze rozwiązania do mocowania cewników można podzielić na 3 główne kategorie:
- szwy
- systemy bez szwów
- różnego rodzaju opatrunki
Szwy są najczęściej stosowaną metodą zabezpieczania nietunelizowanych centralnych wkłuć, cewników pośrednich, gdy nie ma dostępnych innych rozwiązań, czasami linii tętnicznych.
Dlaczego?
Szwy są długotrwałe i skuteczne w zabezpieczaniu cewników. Ich zastosowanie w zabezpieczaniu cewników spada jednak ze względu na obawy o ryzyko ekspozycji zawodowej przez ukłucie igłą i ryzyko zakażenia.
Aby rozwiązać te problemy, na rynek weszły wyprodukowane urządzenia do stabilizacji cewników, które zyskują akceptację zespołów jako wystarczające zabezpieczenie. Od 2006 r. wytyczne i normy zalecają stosowanie takich systemów zabezpieczających.
Warto zajrzeć to wytycznych CDC i amerykańskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Infuzyjnego.
Bezpieczne i efektywny system mocujący zarówno cewniki centralne wprowadzane obwodowo (PICC) i jak i cewniki pośrednie powinien utrzymywać cewnik w miejscu i być w stanie oprzeć się siłom ruchu, tj. przemieszczania od niewielkiego szarpania, typowego dla normalnych czynności, po nieoczekiwane silne ciągnięcie związane z przypadkowym pociągnięciem, aktywnością zdezorientowanego (zaburzenia świadomości) pacjenta lub upadkiem worka/butelki z płynem dożylnym. System powinien być komfortowy w noszeniu i nie powodować urazów skóry ani podrażnień.
Z tej literatury wynika, że urządzenia takie jak Grip-lock, czy StatLock są najczęściej stosowanymi systemami do mocowania cewnika bez szwów.
Inne systemy, takie jak zamknięty system cewnika IV Nexiva z opatrunkiem 3M Tegaderm IV Advanced Securement, opatrunki Sorbaview, opatrunki zabezpieczające cewnik HubGuard oraz urządzenie SecurAcath, również były tematem publikacji naukowych. Część z nich, jak SecurCath naruszają jednak ciągłość skóry.
Zalety systemu bez nitki
Zabezpieczenie cewnika zmniejsza ryzyko wystąpienia:
- zapalenia żył
- infekcji
- migracji cewnika i przemieszczenia w obrębie przyszytej przestrzeni
Istnieje już wiele prac, w których stwierdzono, że takie systemy zabezpieczające pomagają zmniejszyć związane z cewnikiem zakażenia krwi w ogóle, nie tylko te związane ze stricte zakładaniem szwów oraz zwiększają opłacalność PICC i midline.
Sugeruje się, aby rozwiązania zabezpieczające spełniały następujące wymagania, w oparciu o aktualne wytyczne i opinie użytkowników:
- Zabezpieczenie przez określony czas używania cewnika (zwiększona częstotliwość zmiany opatrunku wiąże się ze wzrostem infekcji, co prowadzi do konieczności dłuższego utrzymywania dojścia dożylnego)
- Zapobieganie migracji cewnika
- Utrzymanie integralności skóry wokół miejsca wprowadzenia (uszkodzenie skóry wymaga działań aż do zmiany cewnika włącznie)
- Łatwość aplikacji i usuwania (znika problem kompetencyjny polskich pielęgniarek odnośnie do przyszywania cewnika do skóry)
- Uniwersalne zastosowanie (urządzenia muszą nadawać się do użytku z więcej niż 1 rozmiarem lub marką cewnika)
- Zgodność z popularnymi preparatami do dezynfekowania skóry
- Zgodność z monitorowaniem miejsca wprowadzenia i przeprowadzaniem terapii
Referencje:
- Bishop L, Dougherty L, Bodenham A, et al. Guidelines on the insertion and management of central venous access devices in adults. Int J Lab Hematol. 2007;29(4):261–278.
- Gorski L, Hadaway L, Hagle ME, McGoldrick M, Orr M, Doellman D. Infusion therapy standards of practice. J Infus Nurs. 2016;39(suppl 1):S1–S159.
- O’Grady NP, Alexander M, Burns LA, et al. US Department of Health and Human Services. Guidelines for the prevention of intravascular catheter-related infections.
- Krenik KM, Smith GE, Bernatchez SF. Catheter Securement Systems for Peripherally Inserted and Nontunneled Central Vascular Access Devices: Clinical Evaluation of a Novel Sutureless Device. J Infus Nurs. 2016 Jul-Aug;39(4):210-7. doi: 10.1097/NAN.0000000000000174. PMID: 27379679; PMCID: PMC4935536.